TIL: tab là tableture
1. Cách đọc tab guitar căn bản
Học guitar đã hai tháng mà không biết đọc tab :“>. Nay mình quyết định dành một buổi sáng để tìm hiểu về chủ đề này.
Vẫn là 6 dòng kẻ, mỗi dòng tương ứng một dây của đàn:
e----------------------------||(Dây mỏng nhất, cao nhất)
B----------------------------||
G----------------------------||
D----------------------------||
A----------------------------||
E----------------------------||(Dây dày nhất, trầm nhất)Tab dùng con số để cho chúng ta biết cần đặt tay lên ngăn số mấy của dây tương ứng.
Ví dụ 1: Đánh dây 1 phím 3, sau đó đánh dây 2 buông, sau đó đánh dây 1 phím 1:
E----3-------1----------------------------------------------------
B--------0--------------------------------------------------------
G-----------------------------------------------------------------
D-----------------------------------------------------------------
A-----------------------------------------------------------------
E-----------------------------------------------------------------Lưu ý 1: Tab chỉ cho ta thông tin về cao độ (bấm ở đâu), chứ không phải trường độ (như khuông nhạc)
Lưu ý 2: nhiều số xuất hiện thẳng hàng nghĩa là cần thực hiện một lúc
Cách bấm hợp âm Đô Trưởng
E----0-----------------------------------------------------
B----1-----------------------------------------------------
G----0-----------------------------------------------------
D----2-----------------------------------------------------
A----3-----------------------------------------------------
E----0-----------------------------------------------------
Đôi khi bạn sẽ thấy một số clip hướng dẫn trên mạng sẽ chỉ cách bấm hợp âm bằng cách đọc tab như vầy:
Đô Trưởng - 032010
Rê Thứ - 000231
...Ví dụ 2:
Intro bài River Flows In You có rất nhiều chỗ phải đánh 2 dây cùng lúc
e ||--3--2--3--2-|-3-----3-----|------3--2--3--2-|-3-----3------|
B ||--------3----|----3-----1~-|---0--------3----|----3-----1~--|
G ||-----0-----0-|----0-----0~-|-0-------0-----0-|----0-----0~--|
D ||--2----------|-------------|------2----------|--------------|
A ||-------------|-3-----------|-----------------|-3------------|
E ||-------------|-------------|-----------------|--------------|2. Cách đọc tab guitar nâng cao
Yeah chừng đấy phía trên là đủ đọc tab cho đa số (nhất là đệm hát), tuy nhiên nâng cao xíu sẽ không thừa, nhỉ? Rất hữu ích cho người chơi finger style
2.1. Hammer On - h
Hướng dẫn: https://www.youtube.com/watch?v=OGgp0uUNG1I
Ví dụ:
e--------0------------------------------------------------
B--------1--1h3-------------------------------------------
G---------------------------------------------------------
D---------------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
Đánh dây B phím 1 xong dùng ngón tay nhấn đè lên ngăn 3 để tạo hiệu ứng Hammer On2.2. Pull Offs - p
Hưỡng dẫn: https://www.youtube.com/watch?v=cdo1H7FVI84
Note: hammer on và pull offs ngược nhau nên sẽ có tab sử dụng ký hiệu chung là ^ (cười bằng 1 mắt 😜), ta phân biệt hai technique kia dựa trên số trước và sau dấu ^.
Ví dụ:
e--------0-------5^3--------------------------------------
B--------1--3p1-------------------------------------------
G---------------------------------------------------------
D---------------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
Số trước nhỏ hơn số sau: 7^9 = 7h9 do đánh từ phím 7 lên thì phải là Hammer On
Số trước lớn hơn số sau: 9^7 = 9p7 do đánh từ phím 9 xuống phải là Pull Offs
Trong trường hợp này chúng ta hiểu 3p1 và 5^3 đều là Pull Offs.2.3. Trills - tr
Ký hiệu tr phía trên hai con số, biểu thị Trills
Ví dụ:
tr~~~~
e------------7--(9)------------------------------------------
B------7---------------------------------------------
G---7-----7-------------------------------------------------
D---------------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
Đánh ngăn 7 xong sau đó Hammer On nhanh lên ngăn 9 rồi Pull Offs ngay ra.
Nói chung Hammer On sau đó Pull Offs thì gọi là Trills!2.4. Bend - b
(hay còn gọi là nhéo dây)
Ví dụ:
e-------------------5-----7b8------------------------------
B---------7-----------------------------------------------
G-----7-------7---------------------------------------------
D---------------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
7b8 nghĩa là bend ở ngăn 7 lên cao độ ngăn 8 trên dây E (Dây 1).2.5. Release - r
(nhả dây sau khi Bend)
e------------------------7b8r7----------------------------
B---------------------------------------------------------
G---------------------------------------------------------
D---------------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
7b8r7 nghĩa là cũng bend lên cao độ ngăn 8 xong nhả về 7 bình thường trên dây E (Dây 1).2.6. Legato Slide - “s” hoặc “/”
(vuốt dây Legato)
Hướng dẫn: https://www.youtube.com/watch?v=QgKk0eV-E8c
e------------------------7s9------------------------------
B--------------------------------------------9\7----------
G---------------------------------------------------------
D---------------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
Trong một số tab sẽ ký hiệu là "/" với trường hơp vuốt lên như 7/9 hoặc"\" là vuốt về ví dụ như 9\7
Legato là đánh xong rồi vuốt2.7. Shift slide - S
Hướng dẫn (cũng như phân biệt s và S): https://www.youtube.com/watch?v=OWhziAenUeU
e------------------------7S9------------------------------
B--------------7-------------------------------------------
G-----6----------------------------------------------------
D-----6----------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
Vừa đánh vừa vuốt từ ngăn 7 lên ngăn 92.8. Vibrato - “v” hoặc “~”
Hưỡng dẫn: https://www.youtube.com/watch?v=MY9aTs1YpT4
e------------------------5v-------------5~----------------
B-------7--------------------------------------------------
G--------------5-------------------------------------------
D---------------------------------------------------------
A---0------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------
Khi thấy ký hiệu "v" hoặc "~" thì bạn bend nốt đó lên xuống liên tục là vibrato, xem đường link phia trên để hiểu rõ hơn2.9. Mute - x
(Bịt dây đánh câm tiếng)
Bịt dây lại đánh hoàn toàn không ra tiếng
e----5---x--------------------------------------------------
B----5---x--------------------------------------------------
G----6---x--------------------------------------------------
D----8---x--------------------------------------------------
A----7---x--------------------------------------------------
E----5---x--------------------------------------------------2.10. Palm Mute - PM
Vẫn đánh ra tiếng nhưng dùng tay phải đè lên phần ngựa để hạn chế độ rung của dây. Tiếng gọn hơn chứ không vang đanh như bình thường.
PM---------- |
E---------5---------3-----------------------------------
B------------7------------------------------------------
G-------------------------------------------------------
D-------------------------------------------------------
A------0--------0---------------------------------------
E---0---------------------------------------------------2.11. Harmonic - <>
Đặt tay lên phím (không bấm, chỉ đặt hờ) gảy ở phía cuối dây đàn (nơi bình thường nếu gảy sẽ tạo ra tiếng đanh và sắc nhất), sẽ tạo ra tiếng harmonic.
E------------------------<7>-------------<12>-------------
B----------------------------------------<12>-------------
G----------------------------------------<12>-------------
D---------------------------------------------------------
A---------------------------------------------------------
E---------------------------------------------------------3. Các ký hiệu
b – Nhấn dây lên
r – Trả note nhấn về vị trí củ
p – luyến dây
h – gõ lên
/ – kéo note lên hoặc là (S)
\ – kéo note xuống; như trên
m – đánh tiếng câm
Pm – tiếng câm tây phải
v – rung dây (có khi sẽ viết là ~)
t – gõ lên bằng tây cầm phím (hoặc có thể viết là +)
ha – Đánh tiếng chuôn
x – không đánh hoặc có đánh thì đánh tiếng câm không ra note.
w/bar – dùng cần nhúng
h – hammer on – luyến từ âm thấp lên âm cao
p – pull off – luyến từ âm cao về âm thấp
hammeron và pulloff còn được kí hiệu bằng dấu ^ VD: ——-2^3^2^3——–
b – uốn dây lên (dí chặt dây đàn và di lên phía trên, tạo ra âm méo)
b^ = uốn ½ nhịp
b^^ = uốn 1 1/2 nhịp
pb = pre-bend
r – nhả uốn, tức là đưa dây về vị trí bình thường: Có nhiều kiểu uốn dây như uốn lên luôn, ko nhả, uốn rồi nhả về, uốn rồi nhả rồi lại uốn hoặc là uốn trước rồi mới gẩy (gọi là pre-bend), uốn trước – gẩy – và nhả về…
/ – miết lên (miết ngón tay từ 1 phím lên phím có cao độ lớn hơn)
\ – miết xuống
v (hoặc ~) – nhay nhay ngón tay để tạo âm rung
t – đánh kiểu tapping, dùng đầu ngón tay ấn nhanh vào dây đàn để tạo âm thanh
#(#) = Trill – đánh 2 nốt cùng 1 âm hoặc đánh như kiểu vê ý
x = Nốt chết – có đánh nhưng phát ra tiếng câm (sờ lên dây chứ ko bấm, kiểu thế)
P.M. = Ốp lòng bàn tay vào để tắt âm
Tp = oánh tapping bằng móng gẩy
>>> tăng độ to
<<< giảm độ to
Hình chữ X(x): Death note(âm chết). Cách đánh: đập mạnh dây cho chạm tới thanh đồng của cần đàn cho kêu thành tiếng “chạch” hoặc gãy vào 1 dây nhưng tay trái giữ cho không kêu ->”pực”. Cả 2 cách đều có hiệu ứng như nhau nhưng cách đầu tiếng rất chói, dùng trong dập hoặc rock.
Grace Note(G): âm hoa mĩ, đánh nhỏ hơn các âm bình thường.
Ghost Note(O): âm ma, đánh nhỏ hơn âm hoa mĩ.
Accentuated note: âm nhấn mạnh.
Heavy accentuated note: nhấn mạnh hơn 1 chút nữa.
Let ring(I): để kêu, không ngắt tiếng.
Natural Harmonic: âm gió tự nhiên, đặt tay hờ vào phím 12 và gẩy tạo âm thanh lạ.
Artificial harmonic: âm gió nghệ thuật, tay trái bấm vào 1 phím bất kỳ còn tay phải bấm hờ vào phím cách phím cũ 1 khoảng nhất định(5,7,12,19…)-> tạo ra các âm gió đa dạng hơn.
Hammer on/ Pull off(H): nháy phím, dùng tay bấm(trái) (chứ không phải tay gảy) để gảy nhẹ hoặc bấm mạnh vào các phím nhằm tạo ra âm thanh khác so với gảy-> đánh 1 số chỗ nhanh cần dùng kỹ thuật này.
Bend(B): đẩy dây, ngón bấm phím đẩy dây lên dọc theo thanh đồng làm tiếng bị méo lên cao. 1/2 tức cao độ méo đi là 1 phím, full là 2 phím…
Tremolo Bar: cái này khó dùng lắm, mà người ta cũng không dùng mấy.
Legato slide(S): vuốt dây liền tiếng, vuốt dây mà không gảy ở cuối lúc vuốt.
Shift slide(Alt+S): vuốt dây đứt tiếng, vuốt dây sau khi đạt tới phím vuốt sau thì gảy 1 cái.
Slide: vuốt dây, có 4 loại là vuốt lên, vuốt xuống,… thông thường phím khởi điểm cách phím cuối 2 phím.
Vibrato(v): rung dây, Cách 1:ngón bấm rung dây theo chiều lên xuống dọc theo phím đồng, điểm tiếp xúc của ngón bấm với cần đàn chuyển động. Cách 2: tay trái bấm lay dây dọc theo cần đàn nhưng chỗ tiếp xúc với cần đàn đứng yên.
Wide Vibrato: rung dây biên độ lớn, cách đánh tương tự.
Trill: tremolo cả khuông nhạc. về kỹ thuật tremolo các bạn có thể tham khảo trên mạng hoặc trên www.guitarpro.vn
Tremolo picking: tremolo với số lần định trước.
P.M(P): Palm mute, tay gảy hoặc tay bấm chặn ở gần cầu ngựa hoặc gần chỗ đầu rung của dây là dây rung kém đi 1 chút, nếu thành thạo thì tiếng nghe giống tiếng đàn bầu.(Kỹ thuật này khó lắm, phụ thuộc vào cảm giác tay nhiều lắm)
Staccato: ngắt tiếng, làm thế nào cho 1 cái dây nó không kêu nữa 1 cách đột ngột thì làm.
Tapping: dùng tay gảy bấm note đó(trường hợp các phím bấm xa nhau không với được.
Slapping: trong bass thì có kỹ thuật lấy ngón cái đập vào dây khi kêu tạo hiệu ứng lạ.
Popping: cái này trong đàn bass dùng, tui cũng chưa biết nó thế nào vì không đánh bass bao giờ.
Fade In(F): tạo ra tiếng to dần(trong đàn điện mới được).
Wah Wah: Dấu + là đánh vì trí gảy dây tay gảy gảy gần về phía cầu ngựa, dấu o là gảy gần vào giữa dây đàn.
Chord(A): các thế bấm Gam.
Downstroke(Ctrl+D): rải hợp âm xuống.
Upstroke(Ctrl+U): rải hợp âm lên.
Pickstroke up: móc dây theo hướng lên trên.
Pickstroke down: bật dây xuống dưới.
“ppp”->”fff”: độ to của âm tăng dần.
Tempo: số note đen trong 1 phút, càng nhiều thì bài càng nhanh